ayni hak ne demek?
Ayni hak, bir eşya üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet sağlayan ve bu eşya üzerinde sahibine en geniş yetkileri veren haktır. Bu hak, sahibine eşyayı kullanma, ondan yararlanma ve üzerinde tasarrufta bulunma yetkilerini tanır.
Ayni haklar, herkese karşı ileri sürülebilir ve bu nedenle mutlak haklar olarak da bilinirler. Temel ayni haklar şunlardır:
- Mülkiyet Hakkı: Bir eşya üzerinde en geniş yetkileri veren ve sahibine o eşyayı dilediği gibi kullanma, ondan yararlanma ve tasarruf etme imkanı tanıyan ayni haktır. (Mülkiyet Hakkı terimini de inceleyebilirsiniz.)
- Sınırlı Ayni Haklar: Mülkiyet hakkının kapsamını daraltan ve belirli yetkiler veren ayni haklardır. Bunlar üçe ayrılır:
- İrtifak Hakları: Bir taşınmazın diğer bir taşınmaz lehine kullanılmasına imkan tanıyan haklardır. Örneğin, geçit hakkı.
- Taşınmaz Yükü: Bir taşınmazın, sahibinin diğer bir kişiye belirli bir edimi yerine getirme yükümlülüğü altında olduğu haklardır.
- Rehin Hakları: Bir alacağın güvencesini oluşturmak amacıyla bir eşya üzerinde kurulan haklardır. Örneğin, ipotek.
Ayni hakların özellikleri şunlardır:
- Mutlak Hak Olmaları: Herkese karşı ileri sürülebilirler.
- Eşyaya Bağlı Olmaları: Ayni haklar, doğrudan doğruya bir eşya üzerinde kurulurlar.
- Belirli Olmaları: Ayni hakların konusu olan eşya ve hak sahibi açıkça belirlenmiş olmalıdır.
- Herkese Karşı İleri Sürülebilirlikleri: Hak sahibi, hakkını ihlal eden herkese karşı dava açabilir.